Twój Przewodnik po Zanurzonym Dźwięku: Atmosfery, Auro-3D i DTS:X
Wciągający dźwięk szturmem zawładnął światem kina domowego, łatwo dorównując pojawieniu się na rynku wideo 4K Ultra High Definition i High Dynamic Range jako najgorętszych tematów w branży. Producenci sprzętu powszechnie przyjęli tę technologię i aktywnie uwalniają sprzęt, aby jakaś forma wciągającego dźwięku stała się rzeczywistością w środowisku domowym. Chociaż jest to świetna wiadomość dla entuzjastów hardcore'u, oznacza to, że dla przeciętnego nabywcy nietechnicznego istnieją przeszkody w implementacji nowej terminologii, produktów i systemu. Jeśli znajdziecie się w tym ostatnim obozie - nie martwcie się - mamy Was krytych. Dziś przyjrzymy się historii immersive sound, przyjrzymy się statusowi trzech obecnych rozwiązań immersive sound, i dowiemy się, jakiego rodzaju sprzętu będziesz potrzebował, aby wprowadzić immersive sound do swojej sali kinowej.
Immersive Sound: Co to jest?
Większość osób zna pojęcie tradycyjnego dźwięku przestrzennego. Służy on do owijania dźwięku wokół słuchacza za pomocą konfiguracji 5.1 (pięć głośników, jeden subwoofer) lub 7.1.
Dźwięk przestrzenny jest technologią opartą ściśle na kanałach, co oznacza, że zawartość audio jest kodowana do odtwarzania przez określone głośniki w zdefiniowanym wcześniej układzie. Zanurzony dźwięk przenosi tradycyjny wielokanałowy dźwięk przestrzenny na zupełnie nowy poziom dzięki wykorzystaniu kanałów wysokościowych lub obecności (głośniki zamontowane wysoko na ścianach lub suficie) w celu stworzenia kopuły dźwięku. Uzyskany w ten sposób efekt dźwiękowy "3D" jest absolutnie oszałamiający i przybliża słuchacza do doświadczenia sztucznego dźwięku, który odzwierciedla rzeczywiste doznania słuchowe. Podczas gdy tradycyjny dźwięk kanałowy może być używany do tworzenia wciągającego dźwięku, nowy rodzaj kodowania dźwięku zwany "dźwiękiem obiektowym" okazuje się być bardzo skuteczny. Dźwięk oparty na obiektach pozwala hollywoodzkim filmowcom zaprogramować miks dźwiękowy, który przypina dźwięki do określonych obszarów przestrzeni w pomieszczeniu. Odpowiednio wyposażone amplitunery AV (AVR) mogą zdekodować obiektowe kodowanie filmu i użyć dostępnych głośników, aby jak najlepiej odwzorować rozmieszczenie dźwięku zgodnie z założeniami twórcy filmu.
Na rynku dostępne są trzy różne formaty dźwięku immersyjnego:
- Auro-3D Dolby Atmos DTS:X
Auro-3D to najstarszy, pierwszy przebój kin komercyjnych z premierą filmu George'a Lucasa Red Tails 2011. Pozostał realnym formatem po komercyjnej stronie równania, ale nie zyskał jeszcze poważnej popularności na rodzimym rynku amerykańskim.
Dolby Atmos pojawił się (komercyjnie) około rok po Auro-3D i mocno zaznaczył swoją obecność na rodzimym rynku. Setki wydawnictw teatralnych zostało zakodowanych w Atmosie, a w formacie tym pojawiły się dziesiątki tytułów przebojowych półek sklepowych na płytach Blu-ray.
DTS:X został po raz pierwszy zaprezentowany publiczności na początku 2015 roku i - do niedawna - jest w fazie rozwoju. Spodziewamy się, że aktualizacje firmware'u DTS:X zostaną wprowadzone przez producentów sprzętu w 2016 roku.
Istnienie trzech konkurujących ze sobą technologii dźwięku wciągającego daje właścicielom kina domowego wiele możliwości, a tegoroczna klasa umiarkowanych cenowo AVR wydaje się być przyszłościowym wyborem, jeśli weźmiemy pod uwagę nowe wymagania dotyczące wideo 4K. Oznacza to, że przejście na technologię immersive sound jest teraz realną możliwością. Zła wiadomość jest taka, że każdy kodek dźwięku immersive wymaga własnego, specyficznego sprzętu i (w przypadku Auro-3D) układu głośników. Wybór formatu do realizacji wymaga zrozumienia, co każdy z nich oferuje i gdzie się znajduje na obecnym rynku.
Dolby Atmos
Dolby Atmos jest obecnym królem zanurzeniowego dźwięku. Około 1000 komercyjnych kin wdrożyło systemy głośnikowe Atmos, a prawie każdy z głównych producentów AVR posiada pewną iterację technologii wbudowanej w swoje urządzenia. Przeważają też multimedia - na płycie Blu-ray dostępnych jest prawie 40 tytułów filmowych (i wiele innych po drodze). Atmos to obiektowy kodek, który działa w konfiguracji głośnikowej od 5.1.2 (pięć kanałów surround, jeden subwoofer, dwa kanały obecności na suficie) do 7.1.4 lub 9.1.2 w domu. Obecne top-end AVR nie są jeszcze w stanie obsługiwać konfiguracji większych niż jedenaście kanałów.
AVR-y gotowe do pracy z Atmosem (inaczej znane jako Atmos włączone) pojawiły się po raz pierwszy pod koniec 2014 roku wraz z pierwszym zakodowanym tytułem Atmos na Blu-ray: Transformatory: Age of Extinction. Wczesne wersje pierwszej generacji AVR-ów Atmos zostały ograniczone do konfiguracji 5.1.4 lub 7.1.2 głośników. Obecne modele na rok 2016 oferują zazwyczaj kompatybilność 5.1.2 i 5.1.4 w przypadku tańszych modeli oraz pełną kompatybilność 7.1.4 w przypadku modeli z najwyższej półki. Należy zauważyć, że AVR oferujące dźwięk 7.1.4 mają tylko dziewięć sekcji wzmacniacza wewnętrznego (mogą obsługiwać głośniki 7.1.2 jako jednostkę samodzielną); do obsługi pełnej matrycy głośnikowej 7.1.4 potrzebny jest zewnętrzny wzmacniacz dwukanałowy.
Zbyt dobre, aby było prawdziwe?
Jedną z wad Atmosu jest konieczność stosowania kanałów obecności w suficie. Oznacza to, że użytkownicy muszą zainstalować głośniki w suficie lub głośniki montowane na suficie. Alternatywnym rozwiązaniem jest zainstalowanie modułów głośnikowych Atmos, które można umieścić na istniejących kanałach przednich i głośnikach dźwięku przestrzennego. Moduły te są przeznaczone do odbijania dźwięku od sufitu, tworząc iluzję głośników sufitowych. Rozwiązanie to jest łatwiejsze do wdrożenia, ale nie jest tak skuteczne jak prawdziwe głośniki sufitowe. Moduły wykonują przyzwoitą pracę polegającą na oszukiwaniu uszu, jeśli chodzi o dźwięki o wysokiej częstotliwości, ale fale dźwiękowe o niskiej częstotliwości są znacznie trudniejsze do skierowania i kontrolowanego odbijania.
Budowanie systemu Atmos
System głośników Atmos można zbudować z wykorzystaniem istniejącej konfiguracji dźwięku przestrzennego jako podstawy. Dolby mówi, że optymalna konfiguracja obejmuje co najmniej pięć kanałów dźwięku przestrzennego (trzy kanały przednie, dwa boczne i/lub dwa tylne) rozmieszczonych na tej samej wysokości (z wykorzystaniem kanałów przednich jako punktu odniesienia) i kanałów obecności zamontowanych nieco przed siedzeniem, nad siedzeniem lub za siedzeniem. Według testerów laboratoryjnych THX, najlepszy układ Atmos wykorzystuje dwa kanały obecności zamontowane nad siedzeniem i dwa zamontowane przed siedzeniem; kanały obecności zamontowane z tyłu są mniej optymalne. Testerzy THX zasugerowali również, że system Atmos jest upośledzony dźwiękowo bez użycia tylnych kanałów surround. Oznacza to, że system 5.1.2 lub 5.1.4 Atmos jest w porządku, ale system 7.1.2 lub 7.1.4 będzie miał korzyści dźwiękowe.
Większość odtwarzaczy Blu-ray, które obsługują Dolby TrueHD, będzie pracować z płytami kodowanymi przez Atmos. Jednakże, niektóre starsze odtwarzacze mogą mieć wbudowany sprzęt, który nie jest w stanie obsługiwać funkcji płyty Blu-ray używanej przez Atmos, zwanej "płynnym rozgałęzieniem". Bezproblemowe rozgałęzienia to metoda tworzenia płyt, która polega na układaniu scen filmowych na płycie w kolejności sekwencyjnej. Jeśli odtwarzacz jest źle wyposażony, wtedy słychać będzie wycieki dźwięku. Jest to coś, o czym należy pamiętać (i potencjalnie przewidzieć na to budżet) przy inwestowaniu w system Atmos.
Dźwięk wytwarzany przez pełną matrycę głośnikową 7.1.4 Atmos to rewolucyjny postęp w dziedzinie audio. Powstała w ten sposób kopuła zanurzeniowa dźwięku może umieszczać efekty specjalne w całym pomieszczeniu, ale także dodawać zauważalną wysokość do dźwięku występującego w trzech kanałach frontowych systemu (np. partytura filmowa). Odbyło się kilka spektakularnych wydawnictw Atmos Blu-ray, podkreślonych przez Gravity: Diamond Luxe Edition, John Wick, i San Andreas. Hollywood wciąż uczy się jak wykorzystać Atmos na swoją korzyść, a przyszłość kodeków audio jest niesamowicie jasna. Filmy kodowane przez Atmos są wstecznie kompatybilne, dzięki czemu można je odtwarzać w standardowym Dolby TrueHD na starszym sprzęcie.
Auro-3D
Auro-3D pełni obecnie rolę "Little Engine That Could" na rodzimym rynku amerykańskim, ale firma jest bycza co do swoich perspektyw. Według Filipa De Pessmier (Dyrektor Segmentu, Auro Tech), Auro-3D jest duży w Europie, jeszcze większy w Azji i aktywnie współpracuje z wysokiej klasy producentami AV w Stanach Zjednoczonych. Niedawno Auro Tech zaprezentowało dwie nowe marki produktów audio: StormAudio i GalaxisAudio. Marki te oferują klientom dostęp do wzmacniaczy i procesorów, które są Auro-3D, Dolby Atmos i DTS:X.
Podobieństwa do Atmos
Auro-3D różni się od Dolby Atmos tym, że opiera się na kanałowym miksowaniu dźwięku. Aranżacje głośnikowe składające się z (do) trzynastu głośników tworzą zanurzenie za pomocą warstw dźwiękowych wytwarzanych przez kanały o poziomie ucha i wysokości ścianki, umieszczone z przodu, z tyłu i po bokach pomieszczenia. Systemy domowe mogą również wykorzystywać jeden kanał sufitowy montowany centralnie (Voice of God) w pomieszczeniach o wyższych sufitach. To oczywiście utrudnia miksowanie i dopasowanie optymalnie rozmieszczonych systemów głośnikowych Auro-3D i Atmos. Być może istnieją sposoby na umieszczenie głośników w unikalnych aranżacjach "happy medium", aby wykorzystać oba kodeki, ale brakuje nam prawdziwych testów, aby wiedzieć, czy warto się tym zająć.
Systemy Auro-3D zostały wdrożone w ponad 550 komercyjnych teatrach na całym świecie, a ponad 35 ośrodków postprodukcyjnych zainstalowało Auro-3D Studio System do tworzenia treści dla kina domowego. Płyty Blu-ray zawierające kodek są ograniczone do kilku tytułów filmowych (najbardziej rozpoznawalne są piksele) i albumów. Sprzęt jest również stosunkowo ograniczony pod względem ilości i ceny. Auro-3D trafił przede wszystkim do wyższej klasy modeli AVR (w Ameryce Północnej), a nowe produkty firmy StormAudio i GalaxisAudio nie są zbyt drogie. Denon jest jednym z niewielu producentów, którzy produkują Auro-3D w umiarkowanych cenach, ale aktywacja Auro-3D w tych modelach wiąże się z oddzielną opłatą.
Auro-3D z pewnością utrudniają koszty sprzętu, wymagania dotyczące głośników różniące się od Atmos i ogólny brak nośników na rynku północnoamerykańskim. Jest to bardzo niefortunne, ponieważ wpływ Auro-3D na dźwięk jest zapierający dech w piersiach. Zastosowanie kodeków wykorzystujących dźwięk warstwowy wokół przestrzeni odsłuchowej jest ponadprzeciętne i zdecydowanie inne niż obiektowy efekt generowany przez Atmos. Zespół marketingu Auro mówi, że jego system tworzy "dźwiękową półkulę" zanurzenia, pojęcie, które trudno odrzucić. Naprawdę daje poczucie "bycia tam" i słyszenia dźwięku jak w płynnie ekspansywnym środowisku realnego świata.
DTS:X
DTS:X został po raz pierwszy zaprezentowany na Consumer Electronics Show w styczniu 2015 roku i jeszcze kilka tygodni temu pozostawał w oparach. Podobnie jak Auro-3D i Atmos, DTS:X może działać tylko na sprzęcie wyposażonym w specjalny sprzęt. Na szczęście większość producentów spędziła większość 2015 roku na wysyłaniu AVR-ów z tym sprzętem na pokładzie. W zeszłym miesiącu Denon i Marantz zaczęli dostarczać do pobrania aktualizacje firmware'u DTS:X, aby uczynić ten sprzęt użytecznym i oczekujemy, że Yamaha wyda coś podobnego w marcu. DTS mówi, że inni producenci wkrótce zaprezentują swoje plany wdrożenia firmware'u.
Kluczową cechą tego zorientowanego obiektowo kodeka jest elastyczność głośników. Zespół marketingowy DTS mówi, że nie wymaga on żadnego konkretnego układu głośników do pracy; wszystko się zgadza. Oznacza to, że DTS:X ma potencjał, aby ładnie współpracować zarówno z Atmosem jak i Auro-3D. W związku z tym, ostatnie materiały multimedialne z DTS wyraźnie przedstawiają rekomendowane układy głośników (5.1.2 do 7.1.4), które wyglądają niemal identycznie jak w przypadku Dolby Atmos. Podkreślają one kanały surround na poziomie ucha i cztery kanały obecności na suficie.
DTS:X zaczął pojawiać się w kinach komercyjnych w sierpniu ubiegłego roku z hitami hitów takich jak Sicario czy The Hunger Games: Mockingjay - część 2. Do tej pory ukazały się tylko cztery tytuły (American Ultra, Crimson Peak, Ex Machina i The Last Witch Hunter). Podobnie jak Atmos, DTS:X jest kompatybilnym wstecznie kodekiem, który może być odtwarzany na sprzęcie kompatybilnym z jego starszym kodekiem Blu-ray, DTS-HD Master Audio.
Materiał demo DTS:X został publicznie ujawniony na CEDIA 2015 w Dallas, TX, a raporty wskazują, że trafnie wykazał zdolność kodeków do osiągnięcia doskonałych poziomów zanurzenia słuchowego. DTS-HD Master Audio od lat jest preferowanym kodekiem audio i istnieją wszelkie powody, aby wierzyć, że DTS:X pójdzie w jego ślady. Szukajcie tytułów Blu-ray kodowanych DTS:X, aby zalać rynek domowy w nadchodzącym roku.
The Wrap
Zanurzony dźwięk oznacza rewolucyjny krok naprzód w audio, a my dopiero zaczynamy słyszeć jego potencjał. Nasuwa się więc pytanie: czy to właściwy moment, aby zanurzyć się i kupić nowy sprzęt, który będzie wspierał wrażenia dźwiękowe? Absolutnie tak. Jeśli zdecydujesz się na skonfigurowanie systemu Atmos/DTS:X, prawdopodobnie pozostanie on funkcjonalnie sprawny przez wiele lat. Podczas gdy Auro-3D ma mniejszą siłę przyciągania na rynku północnoamerykańskim, jego zdolność do wytwarzania absolutnie przekonywującego, naturalnego efektu sprawia, że jest to coś, co prawdziwi entuzjaści powinni rozważyć.
Własne, całościowe, wciągające doświadczenie będzie bezpośrednio odzwierciedlać Twoją zdolność do właściwego ustawienia największej możliwej wielokanałowej aranżacji głośników. Powinieneś rozważyć system 5.1.2-kanałowy wykorzystujący moduły głośnikowe Atmos jako najmniej pożądane rozwiązanie, a pełny system 7.1.4 z głośnikami sufitowymi jako ostatecznie optymalny. Dostępnych jest wiele przewodników konfiguracji w Dolby, DTS i Auro Tech. Przeczytaj je i postępuj zgodnie z wytycznymi dotyczącymi wybranego rozwiązania immersive audio. Jeśli to zrobisz, wprowadzisz do swojego pokoju kinowego nowy poziom jakości dźwięku, który na pewno Ci się spodoba.
Zostaw odpowiedź
